• Tweet

Trong mâm cơm cúng của người Thái có một món không thể thiếu, đó là cá với các món nướng, moọc, lạp hay nướng.. Thường thì không ai bảo ai, nhưng vào ngày cuối cùng của năm cũ, mỗi hộ trong bản cử một đại diện tham gia công việc trọng đại này...

Con suối Huồi Cớ xinh đẹp là nơi đồng bào Thái bản Quang Phúc chặn dòng, bắt cá chuẩn bị cho mâm cơm cúng gia tiên ngày đầu năm mới.

Từ sáng sớm, anh Lô Văn Hậu cùng với bà con trong bản Quang Phúc, xã Tam Đình, huyện Tương Dương ra suối chặn dòng bắt cá...để chuẩn bị làm mâm cơm cúng gia tiên, mời Thần linh và Ma nhà về cùng gia đình đón tất niên vào sáng mồng 1 tết.

Từ sáng sớm, anh Lô Văn Hậu cùng với bà con trong bản ra suối chặn dòng bắt cá

Mỗi hộ trong bản cử một đại diện tham gia công việc trọng đại này...

Theo phong tục tập quán của dân tộc Thái, cứ vào mỗi dịp 29-30 tết, dân bản tổ chức đi chặn khe bắt cá để mà chuẩn bị các món, như món moọc, cá nướng, cá hông để chuẩn bị cho tết Nguyên đán cúng thờ ông bà cho linh thiêng. Cá phải là cá tự tay gia đình đi bắt về để cúng ông bà tổ tiên sang năm mới mong ông bà sang năm mới ủng hộ cho con cháu làm ăn phát đạt, gặp nhiều may mắn, sức khỏe dồi dào trong năm mới - anh Lô Văn Hậu cho biết thêm.

Để tỏ rõ lòng thành đối với tổ tiên, các món cá dâng cúng trong mâm cỗ phải được chính tay bà con bắt về...

Phụ nữ Thái không những sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, dệt vải giỏi... mà họ còn là người đầu bếp mang lại nhiều món ăn ngon, ẩm thực làm sinh động cho đời sống văn hóa cộng đồng.

...và tự tay chế biến.

Chúng ta rửa sạch cá sau đó mổ cá rồi bỏ que vào ruột cá, xẻ từng nấc cho gia vị ngấm vào cá. Món này là món đặc sản của dân tộc Thái, là cá mát dưới khe, món ăn không thể thiếu của dân tộc mình, vừa là mọc, vừa là pá pinh tộp vừa là pá pinh diệt, vừa là pá pinh phẻ. Còn món pá pinh phẻ, mổ từ sau lưng thì mới thành hình con cá như thế này, mình cũng ướp gia vị hành tỏi rồi quả mặc khẻn để cúng cho tổ tiên ông bà phù hộ cho con cháu làm ăn phát đạt để sản xuất phát triển kinh tế- chị Ngân Thị Huyền chia sẻ.

Bà con người Thái ở đây có cách chế biến đặc biệt là mổ từ lưng thay vì mổ ở bụng.

Cũng như ở vùng đồng bào người Thái tại các địa phương khác- để làm món cá pá pỉnh tộp, pá pinh diệt bà con ở đây có cách chế biến đặc biệt là mổ từ lưng thay vì mổ ở bụng. Cá sau khi được ngâm ướp gia vị xong, tùy từng món ăn mà gia chủ sẽ có hình thức chế biến khác nhau.

Nếu như món pá pinh tộp sẽ được gập lại, dùng que kẹp để nướng thì món pá pinh phẻ được mổ từ phía sau lưng.

Theo bà con người Thái Tương Dương, các món ăn được chế biến từ cá này mang ý nghĩa đặc biệt do vậy trong mâm cỗ cúng ngày mùng 1 tết luôn được các gia đình quan tâm chuẩn bị.

Sau khi chế biến xong, cá sẽ được đưa lên gác bếp để nướng

Sau khi chuẩn bị đầy đủ các món ăn như moọc, khẩu nừng, khẩu tồm.. đặc biệt là với các món cá dành cho mâm cỗ cúng vào sáng mùng 1 tết...gia chủ sẽ đặt mâm cúng nơi trang trọng nhất ở gian ngoài cùng để thờ tổ tiên và ma nhà. Và mời thầy mo trong bản đến cúng.

Mâm cúng có đầy đủ các món ăn như moọc, khẩu nừng, khẩu tồm.. đặc biệt là các món cá

Mmâm cúng được đặt nơi trang trọng nhất ở gian ngoài cùng để thờ tổ tiên và ma nhà

..và mời thầy mo trong bản đến cúng.

Tết nguyên đán hàng năm là tết cổ truyền của dân tộc hàng năm cho nên họ Kha cũng làm theo tục của mình hàng năm đều có những món ăn cho ma nhà cúng cho tổ tiên được ăn gồm các loại cá nướng, bánh chưng, xôi trắng, có 3 loại xôi là khấu hang, khấu nừng và khấu tồm..và không thiếu được các loại cá. Cúng cho tổ tiên ma nhà được ăn, thầy mo cúng cũng cầu mong cho gia đình hạnh phúc và đồng thời làm ăn phát đạt, hàng năm được mùa màng bội thu, gia đình hạnh phúc, an khang thịnh vượng. Ông Ngân Văn Toán- thầy mo  của bản cho biết.

Mâm cơm sáng mồng 1 tết là lúc tập trung đầy đủ các thành viên trong gia đình

Mâm cơm sáng mồng 1 tết là lúc tập trung đầy đủ các thành viên nhiều thế hệ cũng như họ hàng, đây là dịp để mọi người trong gia đình chúc mừng, mong muốn những điều may mắn, sung túc đến với các thành viên trong gia đình.

Hiến Chương