Nghệ An tìm phương án để hợp đồng hơn 3.000 giáo viên đứng lớp

Thiếu ngân sách chi trả

Theo điều lệ của Trường THCS do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, quy định mỗi lớp ở bậc THCS không quá 45 học sinh/lớp. Tuy nhiên, ở Trường THCS Lâm Sơn, xã Nghĩa Lâm sĩ số trung bình hiện nay là khoảng 50 em/lớp, riêng với lớp 6 và lớp 8, sĩ số trung bình là 55,56 em/lớp.

Sĩ số đông kéo theo việc bố trí bàn ghế, chỗ ngồi, tổ chức các tiết học gặp nhiều khó khăn nhưng đây là giải pháp hữu hiệu nhất của nhà trường trong bối cảnh thiếu giáo viên trầm trọng. Trước đó, vì thiếu giáo viên, nhà trường buộc phải dồn lớp từ 20 xuống 18 lớp, trong đó khối lớp 8 từ 5 xuống còn 4 lớp và khối lớp 6 từ 6 xuống còn 5 lớp. Dù đã giảm lớp đến mức tối đa nhưng giáo viên nhà trường đều đang dạy vượt mức với 21,5 tiết/tuần.

Ngoài ra, nhà trường có 2 bộ môn “trắng” giáo viên là Tin học và Công nghệ; nhiều giáo viên đang phải kiêm nhiệm dạy từ 2 - 3 môn, thậm chí có những môn chỉ mới được bổ túc theo hình thức tập huấn.

Thầy Lê Quốc Quân - Hiệu trưởng nhà trường cũng cho biết, hiện nay biên chế nhà trường đang được giao 43 người; nếu đủ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì thiếu 9 người, và theo định mức của tỉnh giao là đang thiếu 6 người.

“ Dù thiếu giáo viên nhưng từ đầu năm học đến nay chúng tôi không dám hợp đồng thêm vì không có ngân sách chi trả. Nhà trường đang động viên giáo viên làm thêm giờ nhưng cũng không dám làm nhiều vì sau này sẽ không có đủ tiền để trả thừa giờ".

----Thầy giáo Lê Quốc Quân (Hiệu trường Trường THCS Lâm Sơn, xã Nghĩa Lâm) ----

Tại Trường THCS Hồ Tông Thốc, xã Đông Thành, từ đầu năm đến nay vì thiếu giáo viên nên nhà trường đang phải hợp đồng thêm 4 giáo viên các môn Toán, Tiếng Anh, Tin học, Khoa học tự nhiên, trong đó có người đã hợp đồng với trường 5 năm.

Tuy nhiên, do chưa có hướng dẫn về chi trả lương cho giáo viên hợp đồng, trường không có nguồn thu nên toàn bộ kinh phí chi trả nhà trường đang phải vay ngoài để đảm bảo đủ giáo viên đứng lớp và các giáo viên có tiền để trang trải cuộc sống. Từ bất cập này, hiện nhà trường đang đề xuất với tỉnh giao chỉ tiêu hợp đồng lao động với số lượng 6 người để nhà trường thuận lợi hơn trong bố trí, sắp xếp đội ngũ.

Giờ học của học sinh Trường THCS Hồ Tông Thốc, xã Đông Thành. Ảnh: Mỹ Hà

Thầy giáo Hồ Đức Trung - Hiệu trưởng nhà trường nói thêm: Chúng tôi đang thiếu 8 người nhưng trước mắt đề xuất giao chỉ tiêu hợp đồng 6 người để giải quyết bài toán khó khăn trước mắt. Về lâu dài, chúng tôi mong sớm được bổ sung biên chế cả giáo viên và nhân viên vì tình trạng thiếu giáo viên đã diễn ra nhiều năm nay.

Cần hàng nghìn giáo viên hợp đồng

Hợp đồng giáo viên là giải pháp đã và đang được nhiều trường học trên địa bàn Nghệ An thực hiện nhiều năm qua.

Những năm trước, để chi trả lương cho các giáo viên hợp đồng, một số huyện cũ đã trích ngân sách để hỗ trợ cho các nhà trường. Một số trường thì linh hoạt từ nguồn dạy thêm, học thêm, nguồn tiết kiệm hoặc từ nguồn chi trả cho giáo viên thừa giờ.

Bước sang năm học 2025 - 2026, việc chi trả lương cho giáo viên hợp đồng gặp nhiều khó khăn khi các nhà trường không còn nguồn thu từ dạy thêm. Trong khi đó, vì mới thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp nên chưa có hướng dẫn để các xã thực hiện chi trả hỗ trợ cho các nhà trường.

Trên địa bàn huyện Nam Đàn (cũ) đang còn 11 giáo viên, nhân viên hợp đồng. Ảnh: Mỹ Hà

Gần đây, sau khi UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3235/QĐ-UBND về việc giao biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách cho các đơn vị sự nghiệp giáo dục, việc chi trả lương cho giáo viên hợp đồng càng khó khăn hơn vì không còn nguồn ngân sách để chi trả lương cho các giáo viên nằm ngoài khung biên chế. Trong đó, đối tượng ảnh hưởng trực tiếp là hơn 200 giáo viên, nhân viên đã ký hợp đồng dài hạn nhiều năm với các địa phương cũ trước khi xóa bỏ chính quyền địa phương 2 cấp.

Bà Lê Thị Hương - Phó Chủ tịch UBND xã Thiên Nhẫn cho biết: Trên địa bàn xã hiện có 2 giáo viên, nhân viên hợp đồng (huyện Nam Đàn cũ) và có trường hợp 2 tháng nay chưa có lương để chi trả do nằm ngoài khung biên chế. Nhà trường kiến nghị với xã nhưng hiện nay chúng tôi đang chờ hướng dẫn để có cơ chế chi trả theo đúng quy định.

Khó khăn cũng đang diễn ra ngay tại các trường trung tâm của (thành phố Vinh cũ). Cô Trần Việt Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hưng Bình, phường Thành Vinh cho biết: Chúng tôi thiếu 7 giáo viên nhưng chỉ hợp đồng 4 giáo viên để thay thế cho 4 giáo viên khác đang nghỉ sinh. Còn lại, trường đang động viên giáo viên dạy thêm tiết và chỉ hỗ trợ được một phần nhỏ số tiền dạy thêm giờ từ nguồn chi thường xuyên của nhà trường. Việc chi trả theo đúng quy định bằng 150% mức lương là không khả thi trong bối cảnh hiện nay.

Giờ học của cô và trò Trường Tiểu học Hưng Bình. Ảnh: PV

Liên quan đến vấn đề giáo viên hợp đồng, giữa tháng 11 vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo vừa có báo cáo gửi UBND tỉnh về tình hình đội ngũ giáo viên, nhân viên ở các nhà trường.

Cụ thể, qua tổng hợp của Sở, hiện nay nếu tính theo quy định tại Thông tư số 19/2023/TT BGDĐT và Thông tư số 20/2023/TT-BGDĐT ngày 30/10/2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì toàn ngành Giáo dục Nghệ An (từ bậc mầm non đến THCS) đang cần 47.928 người.

Hiện nay, dù biên chế tỉnh giao cho toàn ngành là 43.094 người nhưng thực tế chỉ có 41.403 người đang làm việc, và toàn ngành đang thiếu 1.820 người so với quy định.

Với số lượng nếu theo tính toán, hiện số người làm việc chênh lệch giữa số lượng người làm việc được giao với số lượng theo định mức quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo là 4.834 người. Trong khi đó, do chưa tuyển bổ sung được số biên chế đang còn thiếu nên số người làm việc hiện tại còn thiếu so với định mức quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo tính đến 31/12/2025 là 6.654 người.

Từ bất cập này, hiện Sở Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất với tỉnh và xây dựng kế hoạch để tuyển dụng gần 800 giáo viên (trong số hơn 1.820 biên chế theo quy định).

Ngoài ra, trên cơ sở chênh lệch giữa số lượng người làm việc được giao với số lượng theo định mức quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo là 4.834 người nên Sở đã đề nghị UBND tỉnh xem xét giao Sở Nội vụ, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Tài chính và các Sở, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh giao số lượng người ký kết hợp đồng làm giáo viên, nhân viên (thời hạn không quá 12 tháng) theo Nghị định 111/2022/NĐ-CP là 3.234 người. Con số này tương ứng 65% số chênh lệch giữa số lượng người làm việc được giao với số lượng theo định mức quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Trong bối cảnh hiện nay, nếu phương án này sớm được thông qua, sẽ giúp các địa phương và các nhà trường giải quyết được khó khăn “kép” hiện nay, đó là thiếu giáo viên và thiếu ngân sách chi trả cho giáo viên hợp đồng.