Vụ thổi giá kit test COVID-1: "'Không ai chấp nhận sự nhầm lẫn của Bộ KH&CN"

Vụ việc "thổi giá" kit xét nghiệm COVID-19 của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á và các đơn vị, địa phương liên quan đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. 

Chia sẻ với VTC News, đại biểu Quốc hội khoá XIV Phạm Thị Minh Hiền (Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Phú Yên) nhấn mạnh, hồ sơ sản phẩm kit test của Việt Á bị Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) loại ngay từ đầu vì không cung cấp được chứng nhận quản lý chất lượng ISO cho sản phẩm y tế, có nghĩa là chưa được WHO chấp nhận cho lưu hành tự do.

Thế nhưng, sự “nhanh nhảu không cần thiết” của Bộ KH&CN khi vội vàng ra thông báo trên website của Bộ kèm theo thông tin về năng lực sản xuất cung ứng sản phẩm của Việt Á cho thị trường trong nước và quốc tế, rồi sau đó lại âm thầm gỡ bỏ thật sự gây ra một câu chuyện bi hài cho vụ việc này.

“Tôi thiết nghĩ, Bộ KH&CN cũng không thể tránh khỏi trách nhiệm của mình trong vụ án gây chấn động này. Không ai chấp nhận được cách chống chế sau đó của Bộ là do sự nhầm lẫn thông tin.

Cách giải thích đó càng cho thấy khả năng xử lý thông tin yếu kém của một bộ đóng vai trò quan trọng trong việc giám định đánh giá tiêu chuẩn sản phẩm được sản xuất theo quy trình công nghệ”, bà Hiền bày tỏ. 

Bà Phạm Thị Minh Hiền - Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Phú Yên

 Bà Phạm Thị Minh Hiền cho rằng cần phải làm rõ trách nhiệm của Bộ KH&CN với nhiều vấn đề liên quan trong vụ việc này.

"Thứ nhất là căn cứ vào đâu để Bộ công bố những thông tin không chính xác về bộ kit test của Việt Á, đây có đúng là sự nhầm lẫn hay còn ý đồ nào khác.

Thứ hai, trách nhiệm của Bộ KH&CN (Hội đồng Khoa học công nghệ quốc gia) tới đâu trong việc thông qua hồ sơ đánh giá kết quả nghiên cứu chế tạo bộ kit real-time RT-PCR one step với tỷ lệ 8/8 (100%) thành viên đồng ý thông qua và nhất trí kiến nghị Bộ Y tế cấp phép sử dụng, để giờ đây dư luận ngã ngửa vì hiện trạng thực tế về năng lực sản xuất kit test của Công ty Việt Á.

Thứ ba, tại sao khi WHO có thông báo chính thức sản phẩm của Việt Á không đáp ứng tiêu chuẩn và không được chấp nhận lưu hành tự do thì Bộ KH&CN cũng như Bộ Y tế lại “bỏ lơ” thông tin này, không có động thái hay kiến nghị tạm dừng lưu hành bộ kit test của Việt Á.

Thứ tư, dư luận đặt ra câu hỏi liệu rằng cả 2 Bộ và những người trực tiếp tham gia quy trình giám định, xét duyệt cũng như các bộ phận có trách nhiệm liên quan có thật sự vô tư và vô can trong vụ việc lợi dụng dịch bệnh để thu lợi bất chính của Công ty Việt Á? Những vấn đề nêu trên có được xem là hành động tiếp tay của 2 Bộ hay không, rất cần được cơ quan công an điều tra sáng tỏ", bà Phạm Thị Minh Hiền bày tỏ. 

Thông tin "WHO đã đánh giá bộ kit do Công ty Việt Á sản xuất theo quy trình Danh sách khẩn cấp (EUL) và cấp mã số EUL 0524-210-00" đăng tải trên Cổng thông tin của Bộ KH&CN ngày 26/4/2020.

Nói thêm về bê bối kit test COVID-19 của Công ty Việt Á, bà Hiền cho rằng vụ việc đã thật sự như một cú đâm quá mạnh, xuyên thủng lòng tin của nhân dân và thậm chí gây hoang mang cả hệ thống phòng chống dịch các cấp.

“Tôi tin chắc rằng không phải ai tham gia vào lực lượng tuyến đầu cũng đều hiểu rõ quy trình luồn lách như lươn trạch của bộ kit test này.

Trong suốt 2 năm ròng rã, các đội hình y bác sĩ và cả những đội hình khác đã lao lực và gần như kiệt sức nơi tâm dịch để tham gia bảo vệ sức khỏe người dân một cách đúng nghĩa nhưng đến nay vẫn chưa được nhận một chế độ hỗ trợ tương xứng, thậm chí có nơi y bác sĩ chuyển về nhận lương cơ bản.

Vậy mà vẫn có những thành phần “ ăn” không chừa một thứ gì từ đại dịch, trục lợi bất chấp nỗi mất mát đau đớn tột cùng của đồng bào mình, lọc lừa xuyên cả hệ thống quản lý nhà nước mà ở đó có đầy đủ bộ máy tham mưu giúp việc, “gác cổng” về chuyên môn cho Chính phủ như thế”, bà Hiền bức xúc.

Đánh giá rất cao sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan điều tra Bộ Công an, bà Hiền cho rằng, xâu chuỗi lại các dữ kiện quan trọng đã được các cơ quan truyền thông đưa tin, quả thật rất khó chấp nhận những sơ suất hay sai sót của các cơ quan quản lý nhà nước cấp Bộ trong vụ việc này.

“Bởi hồ sơ của một sản phẩm thiết bị y tế muốn lưu hành phải qua rất nhiều khâu sát hạch tiêu chuẩn của các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ Y tế, Bộ KH&CN mới được cấp phép.

Riêng đối với bộ kit test của Việt Á hồ sơ sản phẩm chưa được WHO chấp nhận cho lưu hành tự do nhưng đã tùy tiện thao túng thị trường với giá trên trời ngay trong lúc các nơi đều gặp khó khăn, lúng túng trong việc mua sắm thiết bị y tế.

Ấy thế mà lại có những bộ sậu liên quan đến Công ty Việt Á thản nhiên bỏ túi riêng tiền tỷ ”, bà Hiền nhấn mạnh. 

Bị can Phạm Duy Tuyến, Giám đốc CDC Hải Dương (trái) và bị can Phan Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á bị bắt liên quan vụ thổi giá kit xét nghiệm COVID-19. (Ảnh: Bộ Công an)

Bà Phạm Thị Minh Hiền nhắc lại trong thời gian đó, hầu hết các địa phương đồng loạt kiến nghị với Chính phủ và Quốc hội quan tâm tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế mua sắm thiết bị vật tư y tế trong công tác phòng chống dịch. Cũng thời điểm này, Bộ Y tế vẫn chưa đưa ra một quy trình điều trị bệnh nhân COVID-19 và theo dõi sức khỏe người nghi nhiễm theo phân tầng như hiện nay.

Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Phú Yên đề nghị cần có một cuộc thanh tra liên ngành rõ ràng về quy trình cấp phép lưu hành đối với sản phẩm liên quan đến thiết bị, đồ bảo hộ cá nhân trong lĩnh vực y tế.

“Khi tiếp cận hồ sơ các sản phẩm y tế trong quá trình kêu gọi vận động ủng hộ nguồn lực phòng chống dịch, nhóm thiện nguyện của chúng tôi nhận thấy có quá nhiều quy định chưa rõ ràng về đánh giá tiêu chuẩn, chất lượng sản phẩm.

Điển hình như khẩu trang y tế, để một loại khẩu trang có thể sử dụng trong lĩnh vực y tế, trước hết, nhà sản xuất phải có các chứng chỉ ISO quan trọng. Tuy nhiên, thực tế không ít doanh nghiệp đã “tự họa” cho bộ hồ sơ sản phẩm của mình rất đẹp đẽ, đánh tráo khái niệm về đạt chuẩn quốc tế mà nhà xưởng thì chắc chỉ ngang tầm với nhà xưởng sản xuất kit test của Công ty Việt Á, và bằng cách nào đó vẫn được đưa vào danh sách các đơn vị sản xuất, cung ứng trang thiết bị bảo hộ cá nhân.

Tôi tin rằng sẽ có rất nhiều sự thật được phơi bày nếu cơ quan chức năng vào cuộc”, bà Hiền nhận định.

Bà Phạm Thị Minh Hiền mong muốn cơ quan điều tra của Bộ Công an tiếp tục làm rõ hành vi gian dối, từng đường đi nước bước của các đơn vị, cá nhân lợi dụng dịch bệnh “hút máu ngân sách, móc túi người dân”, cùng với đó là đánh giá những hậu quả gây thiệt hại nặng nề về con người và vật chất.

“Hành vi lợi dụng chủ trương phòng chống dịch của nhóm lợi ích để ung dung làm giàu trong sự kiệt quệ, chống đỡ yếu ớt của người dân trước dịch bệnh, để rồi thiệt thòi người dân và doanh nghiệp phải gánh chịu, thiệt hại ngân sách quốc gia phải gánh chịu, tôi cho đó là hành vi độc ác!”, bà Hiền bày tỏ.